Het ontstaan van Gokkasten
Als er een enquête zou worden gehouden hoe de gemiddelde mens in de straat tegen gokkasten aankijkt, dan zal waarschijnlijk een meerderheid antwoorden dat ze het onzinnige apparaten vinden, die misschien maar het beste nooit uitgevonden hadden kunnen worden. Er zijn ook mensen die zo denken over de mobiele telefoon of de ruimtevaart.
De Amerikaan Charles Frey heeft nooit getwijfeld aan het nut van zijn uitvinding, want aan hem wordt algemeen de eer toegekend de eerste werkende gokkast te hebben ontwikkeld, die ook daadwerkelijk zelf kon uitbetalen. Er was al een speelkast door de firma Sittman and Pitt uitgebracht (in 1891 in New York), die gebaseerd was op het pokerspel. Wie een setje op het scherm van de machine kreeg, kon naar de bar en een beloning innen, die nog in niets deden denken aan de fantastische bedragen die heden ten dage in Las Vegas of Macau kunnen worden gewonnen.
Frey liet het idee van een soort pokermachine helemaal los, al gebruikte hij wel 
symbolen van het kaartspel. Die symbolen bestonden uit hoefijzers, ruiten, schoppen en harten en de Liberty Bell. Deze klok is het symbool van de Amerikaanse onafhankelijkheid en staat in Philadelphia in de staat Penssylvania. Frey noemde zijn machine naar dit symbool en zo werd de Liberty Bell ook als gokkast wereldberoemd. De originele Liberty Bell is nog altijd te bewonderen in het Liberty Belle Saloon & Restaurant in Reno, Nevada.
Door het aantal symbolen te beperken en het pokerspel los te laten, was het aantal winnende combinaties kleiner en kon Frey een mechaniek ontwerpen, die een winnende combinatie kon herkennen en tot uitkeren van een beloning kon overgaan. Hoewel de pokermachine nog steeds bestaat, en in sommige landen enorm populair is, zijn eigenlijk alle gokkasten gebaseerd op het idee van Frey. Namakers waren er al snel meer dan genoeg, waarvan de bekendste de fruitmachine werd, zo genoemd omdat de symbolen uit vruchten bestonden.
De fruitmachine is in zulke grote hoeveelheden verspreid, dat veel mensen elke gokkast een fruitmachine noemen, al bestaan de symbolen uit aardmannetjes. Die eerste fruitmachines betaalden overigens uit in kauwgom met een fruitsmaak, niet heel vreemd als je weet hoe gek de Amerikanen op kauwgum zijn.
Gokkasten in het casino
De eerste gokkasten in het casino werden al snel slot machines genoemd, vanwege de gleuf in het apparaat waar je geld in kon stoppen. Later werd het geld vervangen door fiches, omdat nu eenmaal alles in het casino met fiches wordt afgehandeld, behalve de drankjes aan de bar. In sommige staten werden gokkasten verboden en dus (naar goed Amerikaanse gewoonte) volgden er rechtszaken die een antwoord moesten vinden op de vraag of het gewoon amusementskasten waren of echte gokkasten. Overigens worden tot op de dag van vandaag nog rechtszaken gevoerd in Amerika met hetzelfde thema, al gaat het dan nu vooral over de status van de bingomachines.
De machines in het casino kregen nog een fraaie bijnaam, die van de ‘one armed bandit’, de eenarmige bandiet, zo genoemd om de aanwezigheid van een hendel aan de zijkant en tevens een cryptische verwijzing naar het feit dat zo’n machine je toch behoorlijk listig van je geld kan afhelpen. De ultieme droom van elke speler in een casino is die ene slinger aan het apparaat te geven, die maakt dat de vangbak onderin helemaal volloopt met geldstukken. Maar de te winnen bedragen zijn soms zo groot geworden dat de vangbak het helemaal niet kan bevatten. Dan rinkelen de bellen en wordt het gewonnen bedrag op een groot scherm zichtbaar. Zo blijft de droom levend en gaat die nog regelmatig in vervulling ook.
Het spel zelf
De gokkast van Charles Frey en de gokkasten uit het bouwjaar 2010 zijn qua techniek wel heel erg verschillend van elkaar al kun je dat aan het uiterlijk helemaal niet zo makkelijk aflezen. Inwendig werd het mechaniek natuurlijk geleidelijk aan verbeterd en werden de machines steeds attractiever gemaakt om zo te voldoen aan de wensen van de casino’s, die immers al snel de grootste afnemers werden.
De echte paleisrevolutie kwam echter met de intrede van de computer, waardoor het mogelijk werd om alles via software te besturen. Daarmee nam het aantal mogelijkheden sterk toe en konden machines ook worden geschakeld in netwerken, die zich over meerdere casino’s uitstrekken. De gokkasten zijn niet meer weg te denken uit de casino’s, maar de opkomst van de computer en de steeds betere softwareproducten heeft ook geleid tot nieuwe segmenten in de gaming business.
De spelcomputers deden hun intrede, een hoogst geavanceerde vorm van vermaak, resulterend in de verkoop van miljoenen apparaten als de Ninentendo, Playstation, Sega, X-Box en de Wii. Gelukkig voor de casino’s hebben deze spelcomputers zich beperkt tot de échte games en zijn voor de kansspelsector nooit een bedreiging geweest. De opkomst van het internet werd dat echter wel, waarover een einde verderop meer.
Gokkasten spelregels
Mag de techniek dan een enorme vlucht hebben genomen, qua indeling is de machine nauwelijks veranderd. Een gokkast kent een aantal elementen, waarvan sommige in alle gokkasten voorkomen en sommige niet. Alles draait om wat je als speler op het scherm te zien krijgt. De lay-out wordt gevormd door een aantal verticale cilinders (rollen, reels) en een aantal horizontale lijnen. Veel spellen kennen vijf rollen en drie rijen, omdat dit de combinatie is die het menselijk ook goed kan verwerken. Een spel heeft altijd een winlijn, dat is de denkbeeldige lijn waarop een aantal zelfde symbolen moeten komen te staan om een resultaat te verkrijgen.
Dankzij het gebruik van software is het aantal winlijnen steeds verder toegenomen tot tientallen winlijnen per spel. De winnende combinaties worden gevormd door symbolen, die in de tegenwoordige spellen altijd een bepaald thema vertegenwoordigen, een verhaal, een film, een populaire game, het kan van alles zijn. Vaak wordt gebruik gemaakt van een Wild, feitelijk een joker, die andere symbolen vervangt. Scatters zijn symbolen, die vaak extra ‘spins’ opleveren, maar ook toegang kunnen geven tot een bepaald bonusspel.
Een spin is de handeling die de cilinders met symbolen in beweging zet. Winnende combinaties leveren weer punten op, ‘credits’ en aan het eind van het spel kun je de balans opmaken, of je verlies hebt geleden of wat hebt gewonnen. Veel spellen kennen een jackpot, die je alleen kunt winnen als je maximaal inzet op alle bestaande winlijnen van het spel. Dat gaat dan best wel om hogere inzetten gemiddeld, maar de winsten die je ermee kunt boeken zijn natuurlijk ook veel hoger.
Online gokkasten
Het internet heeft ons een generatie gokkasten gebracht, die geen ruimte meer innemen, omdat ze fysiek niet bestaan. Alles wat je ziet op je scherm is een grafische verbeelding van een spel. In eerste instantie werden veel bestaande casino gokkasten nagemaakt, maar geleidelijk aan begon met steeds meer eigen ontwerpen te maken. Er zijn een aantal grote softwareontwikkelaars, die zich gespecialiseerd hebben in spellen en ondersteunende software voor de kansspelindustrie. Samen hebben ze inmiddels vele honderden ‘slots’ gemaakt. Het is een beetje afhankelijk van het online casino waar je speelt, of je zo’n slot moet downloaden of het in een directe Flash versie kunt spelen.
Een producent zal een videoslot nooit aanbieden aan één enkel online casino. Het zelfde videospel kan dus bij heel veel aanbieders van online kansspelen worden teruggevonden. Hierdoor is het ook mogelijk om bepaalde spellen met een progressieve jackpot toe te rusten. Dat betekent dat op de server van de spelontwikkelaar alle actuele spelgegevens van al hun klanten worden bijgehouden en al die spelers samen een jackpot kunnen opbouwen, die regelmatig in bedragen met zes of zelfs zeven cijfers voor de komma eindigen. Dat maakt het mogelijk dat dit soort superprijzen ook in relatief kleinere online casino’s kunnen vallen.